16 Nisan 2017 tarihinde
yapılan Anayasa Değişikliği Halkoylaması’nda engellilerin sorun yaşamaması
amacıyla bazı kurum ve kuruluşlar bir dizi hazırlık yaptıklarına ve tedbirler
aldıklarına dair medya organlarında açıklamalarda bulunmuşlardı…
Yapılan hazırlıkları ve
alınan tedbirlere baktığımızda ise hâlâ ana soruna çözüm getirmekten uzak
olduğunu üzülerek gördük…
Türkiye’nin birçok yerinde başta
belediyeler olmak üzere sağlık müdürlükleri, gönüllü STK’lar ya da duyarlı
sivil vatandaşlar seçim günü engellilerle birlikte hasta, bakıma muhtaç yaşlı
seçmenlerin oy kullanacakları sandıklara ulaşımlarını sağlamak amacıyla özel
tertibatlı araçlarla evden alıp oylarını kullandırmaya götürüldüler.
Götürülmeye götürüldüler de
engellilerin yaşadığı tek sorun bu değildi ki… Asıl sorun alt katlara konuldu
denilen sandıklara sorunsuz, desteksiz erişimdeydi…
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) son
birkaç seçimde yaptığı gibi yine engelli seçmenlerle ilgili yapmış olduğu
açıklamalarda seçmen kütüklerinin askıya çıkarıldığı 18 Şubat 2017 tarihinden
son günü olan 26 Şubat 2017 tarihine kadar Engelli Beyan Formunun doldurularak ya
ilçe seçim kuruluna ya da ilçe seçim kuruluna iletilmek amacıyla bağlı olduğu muhtarlıklara
teslim etmelerini duyurdu.
Engelli Beyan Formunu
doldurup YSK’ya ileten engelli seçmenler oylarını aileleri ile birlikte giriş
katlara konulan sandıklarda kullanabileceği de açıklamalarda yer alır…
Ancak gerek YSK gerekse de
kurum ve kuruluşlar hangi açıklamalarda bulundular ve hangi tedbiri aldılarsa
da soruna kesin çözüm getiremediklerini yine üzülerek gördük…
Dernek başkanlığı yaptığım
ilk günden itibaren 21 yıl süresince dile getirdiğim ve son iki yıldan beride yazı
yazdığım bu köşede yer yer dile getirdiğim gibi engelliler yine 16 Nisan 2017
tarihinde yapılan Anayasa Değişikliği Halkoylaması’nda yurt genelinde büyük
sorunlar yaşadılar.
1994 yılından bu güne kadar
yapılan seçimlerde yaşanan sorunların tamamı yine aynı şekilde yaşandı ve ekranlara
da aynı görüntüler yansıdı…
Tekirdağ’da, Adıyaman’da,
Nevşehir’de, Karabük’de, Kahramanmaraş’da, Samsun’da, İstanbul’da, Ankara’da, Antalya’da,
Kocaeli’de ve daha birçok şehirde yine engelliler insanların kucaklarında,
sırtlarında torba gibi taşınarak, merdiven basamaklarında yerlerde sürünerek
sandıklara ulaşmaya çalıştılar…
Ekranlara ve medyaya organlarına
yansıyan görüntüleri izlerken ve kendi tanıdığım engelli arkadaşlarımın, dostlarımın
yaşadıklarını bildiğimden hiç de şaşırmadım…
Ne demişler Perşembenin
gelişi Çarşambadan bellidir…
1994 yılından 16 Nisan 2017
tarihine kadar ülkemizde 6 adet Milletvekili Genel Seçimi, 3 adet Mahalli
İdareler Genel Seçimi, 1 adet birleştirilmiş Milletvekili Genel Seçimi ile
Mahalli İdareler Genel Seçimi, 3 adet Anayasa Değişikliği Halkoylaması ve 1
adet de Cumhurbaşkanı Seçimi olmak üzere toplam 14 adet seçim yaşandı…
24 Aralık 1995 tarihinde
yapılan 20.Dönem Milletvekili Genel Seçimi, 18 Nisan 1999 tarihinde yapılan
21.Dönem Milletvekili Genel Seçimi ile Mahalli İdareler Genel Seçimi, 3 Kasım
2002 tarihinde yapılan 22.Dönem Milletvekili Genel Seçimi, 28 Mart 2004
tarihinde yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimi, 22 Temmuz 2007 tarihinde
yapılan 23.Dönem Milletvekili Genel Seçimi, 21 Ekim 2007 tarihinde yapılan
Anayasa Değişikliği Halkoylaması, 29 Mart 2009 tarihinde yapılan Mahalli
İdareler Genel Seçimi, 12 Eylül 2010 tarihinde yapılan Anayasa Değişikliği
Halkoylaması, 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan 24.Dönem Milletvekili Genel
Seçimi, 30 Mart 2014 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimi, 10
Ağustos 2014 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanı Seçimi, 7 Haziran 2015 tarihinde
yapılan 25.Dönem Milletvekili Genel Seçimi, 1 Kasım 2015 tarihinde yapılan
26.Dönem Milletvekili Genel Seçimi ve son olarak da 16 Nisan 2017 tarihinde
yapılan Anayasa Değişikliği Halkoylaması’nda engellilerin yaşadığı sorunlarda
en ufak bir değişikliğin olmadığını görerek izledik…
Bu sorunlara ivedilikle
yasal bir çözüm getirilmediği takdirde bir sonraki seçimde/seçimlerde de pek
kolay kolay değişeceğini tahmin etmiyorum…
Daha önceki seçimlerde
olduğu gibi yine engelliler sözüm ona ‘giriş katlara’ konulan sandıklarına
Everest Dağını andıran merdivenleri sağlıklı bir şekilde aşamayınca ulaşmada
sorun yaşadılar… Türkiye genelinde yaşlı, hasta ve engelli vatandaşların
birçoğu kucaklarda taşınmayı ve onurlarını incinmesini göze alarak, kimi
yerlerde tozun toprağın içerisinde sürünüp basamakları çıkarak, kimisi de
sedyelerde taşınarak sandık başına gitmeye çalışarak demokratik haklarını
kullanarak vatandaşlık görevlerini yerine getirmeye çalıştı…
Bu sorunu daha önceleri de
yaşayan engelliler halkoylamasının yapılacağı gün yaklaştıkça, “Daha öncekiler gibi yine insanların
kucaklarında, sırtlarında patates torbası gibi taşınacağız. Yerlerde sürünerek
merdivenleri çıkmak zorunda kalacağız. İnsanların içinde bir eşya gibi bir
torba gibi taşınmak artık bizleri rencide ediyor, gururumuz inciniyor”
diyerek strese girmeye başladılar. Strese giren engelliler haksız değillerdi… Her
defasında incitilen, kırılan engelliler yine incitildi, yine kırıldı…
Bu defa ki seçimde tek fark
yaşandı o da Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim
Laboratuvarı (GETEM) ve Engelsiz Erişim Derneği tarafından hazırlanan oy
pusulası şablonunun YSK’nın onaylamasıyla görme engelli vatandaşlar oylarını
kimsenin yardımını almadan bağımsızca kendileri kullandı…
Burada ise dikkatimi çeken GETEM
ve Engelsiz Erişim Derneği’nin başvurusu üzerine YSK, “Mevcut mevzuat benim
sizin için erişilebilir bir oy süreci tasarlamama engel oluyor. Eğer siz bir
yöntem geliştirirseniz, bunun seçim güvenliğine uygun olup olmadığını denetler
ve eğer bir sakınca görmezsem izin veririm” demesidir.
Sözün özü, mevcut mevzuatın uygun olmadığı yıllardır dile getiriliyor neden bir çalışma yapılmıyor anlamış değilim… YSK’ya başkanlığına sormak istiyorum yasal mevzuatın değişmesi çözüm getirilmesi bu kadar zor mu? Görme engellilerin bağımsız oy kullanabilmesi amacıyla her seçimde yeni bir uygulamamı geliştirilecek? Mutlaka bu sorunun giderilmesi yasal bir zemine oturtulması gerekmiyor mu? 21.yüzyılın Türkiye’sinde ne zaman insanların onurlarını, gururlarını incitmeden, sağlıklarını tehlikeye atmadan çağdaş bir seçim uygulamasına kavuşacağız? Engellilerin yerlerde sürünerek ya da torba gibi kucaklarda taşınarak oy kullanmaya gittiği görüntülerin ülkemde yaşanmasını istemiyorum artık… Yoksa sizler istiyor musunuz?
Yorumlar
Yorum Gönder